Kao što smo već naveli, jedna od mera bezbednosti je podizanje nivoa tehničke kulture potrošača. Javno preduzeće “Srbijagas” se smatra obaveznim da svoje buduće potrošače ukratko upozna sa osnovnim pojmovima gasne tehnike.
Gas ili plin, su reči za isti pojam sa kojima će se građani susretati u zavisnosti od porekla literature ili izvedenih reči koje se upotrebljavaju u gasnoj tehnici. Gas je mešavina jedinjenja ugljenika i vodonika, a vrste gasa se razlikuju po preovlađujućem jedinjenju i po načinu nastanka. Mi ćemo koristiti prirodni zemni gas, domaći i ruski, koji po klasifikaciji spada u drugu grupu i sadrži oko 96% metana (CH4), oko 2% viših ugljovodonika (etan, propan, butan…), 2% nesagorivih gasova (azot, ugljen-dioksid). Donja toplotna moć prirodnog gasa iznosi oko 33.500 KJ/m3, ili oko 8000 kcal/m3.
Prirodni zemni gas je bez boje, ukusa i mirisa i lakši je od vazduha.
Tranzitni gasovodi za međunarodni transport, služe za transport velikih količina prirodnog gasa iz jedne u drugu ili više zemalja.
Magistralni gasovod-mreža visokog pritiska (50 bar) služi za transport gasa unutar jedne zemlje ili većeg područja unutar zemlje, najčešće od mesta proizvodnje ili uvoza, odnosno od mesta preuzimanja do potrošačkih centara ili velikih industrijskih potrošača zaključno sa glavnim merno-regulacionim stanicama (GMRS).
Distributivni gasovod srednjeg pritiska (od 6 – 16 bar) tj. distributivna gasna mreža, koja se od magistralnog gasovoda odvaja preko glavnih merno-regulacionih stanica, distribuira gas do velikih potrošača. Gasovod srednjeg pritiska je izrađen od čeličnih bešavnih cevi. Mreža niskog pritiska izrađena je od čeličnih i polietilenskih cevi (PE), u kojima je pritisak do 6 bar, a počinje od merno-regulacionih stanica široke potrošnje i završava se merno-regulacionim setom.
Merno-regulaciona stanica (MRS) se ugrađuje na mestima predaje prirodnog gasa većim potrošačima. To je stanica sa opremom (ventil, zasun) i uređajima za merenje i regulaciju protoka (regulator pritiska i gasno brojilo) i uređajima sigurnosti, gde se pritisak gasa snižava na potreban pritisak.
Kućni merno-regulacioni set (KMRS) se postavlja kod potrošača (obično na fasadi) u metalnoj kutiji i sadrži brojilo za očitavanje utroška gasa, regulator pritiska sa blok ventilom, filterom za gas i dovodnim ventilom. Tu se gas iz distributivne gradske mreže pročisti (filtrira) i automatski smanjuje pritisak sa 1-4 bar na oko 20-25 mbar nadpritiska i dovodi u kućnu instalaciju.
Kućni priključak je cevovod od distributivne ulične mreže do glavnog ventila (gasne slavine) na kućno merno-regulacionom setu. Unutrašnja gasna instalacija počinje iza mernog uređaja, a završava se na vrhu kanala za odvod produkata sagorevanja u atmosferu.
Trošila gasa su uređaji i aparati koji služe u domaćinstvu za grejanje prostorija i vode, kuvanje, pranje i slično. Uređaji koji su veći potrošači gasa su: šporeti, peći, kotlovi, kamini, protočni bojleri, grejalice…
„Pilot“ plamen je plamičak, manji od plamena sveće, koji neprekidno gori i koji služi kod automatske regulacije da bi aktivirao gorionik. Umesto pilot plamena služi i električna varnica za paljenje gasa.
Paljenje gasa se vrši pilot plamenom, šibicom ili varnicom. Temperatura samozapaljenja gasa je 640℃. Da bi gas goreo, treba ventilacijom obezbediti kiseonik, a dimnjakom odvesti ugljen-dioksid i vodenu paru koja se oslobađa sagorevanjem. U kućnim trošilima gas razvija temperaturu od 1000-1400℃. Stepen korisnosti je odnos iskorišćene i dovedene toplote trošila.
Toplotni kapacitet trošila je količina toplote koje trošilo korisno daje i izražava se u KW ili kJ/s.
Standardni m3 gasa je prirodni gas na temperaturi 15℃ i 1013,25 mbar pritiska i donje toplotne moći Hd=33338 kJ/m3.